NİÇİN
Küreselleşmenin etkisiyle artan rekabet, firmaların maliyete, zamanında teslime ve kalite konusuna verdikleri önemi artırmaktadır. Batı pazarlarında yapılan araştırmalara göre, imalat sanayinde nihai ürün maliyetinin ortalama %12’inin taşıma, depolama gibi lojistik maliyetlerine ilişkin olduğunu göstermektedir. Bu oran perakendecilik sektöründe %20’lerin üzerinde gerçekleşmekte olup değişik ürünlerde %50'ler seviyesine kadar çıkabilmektedir.
Finansal krizlerin sık tekrarlandığı ülkemizde, tedarik edilen ürünün yerine ulaştırılamamasının sonuçlarının öngörülebilmesi, ilgili risklerin belirlenip bazı önlemlerin alınmış olması firmaların devamlılığı açısından önemlidir.
Tedarik zinciri güvenlik risklerinin yönetilmesi ve zamanımızın değişken ortamında tedarik sürekliliğine destek sağlaması amacıyla 2007 yılında yayınlanan ISO 28000 Tedarik Zinciri Güvenliği Standardı güvenilir bir tedarik zinciri için kritik güvenlik gerekliliklerini belirtir.
ISO 28000, uluslararası bir standart olup, Tedarik Zinciri Güvenliği Yönetim Sistemi gereklerini tanımlar ve bu sistemi uygulamak isteyen kuruluşlara bir yönetim modeli sağlar. Kuruluşun, Tedarik zinciri güvenliği ile ilgili faaliyetlerini diğer yönetim sistemleri ile aynı şemsiye altına alarak, risklerin etkin yönetilmesini hedefler.
Bu standart, tedarik zincirine herhangi bir şekilde bağlı olan kuruluşlara tedarik zincirindeki kritik güvenlik noktalarına dikkati çeken yeni bir çerçeve çizmektedir. Bu çerçeve finans, üretim, bilgi yönetimi ve üretim tesislerini içeren ancak bunlarla sınırlı kalmayan bir yapıdadır. Bir yandan tüm endüstri sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşlara güvenlik risklerini değerlendirmelerinde ve kontrol etmelerinde destek olurken, bir yandan da güvenlik tehditlerinden kaynaklanabilecek etkilerin azaltılmasını amaçlar ve bunu yaparken kalite, iş güvenliği, müşteri memnuniyeti yönetimi gibi temel yönetim prensiplerini kullanır. ISO 28000 Tedarik Zinciri Yönetim Sistemi kuruluşlara aşağıdaki faydaları sağlayacaktır.
• Endüstrinin tüm sektörlerinde güvenlik risklerinin belirlenmesini ve gerekli önlemlerin alınmasını ve olası hasarın en azda gerçekleşmesini,
• Konu ile ilgili faaliyetleri üst yönetimin gündemine getirerek diğer iş kararları ile birlikte yönetilmesini.
• Gümrük otoritelerine güvenlik risklerini tanımlama ve kontrol etme yeteneğinizi ispatlamayı.
• Özellikle lojistik sektöründe AEO (Authorised Economic Operator ) başvurularında birçok gereklilik standart ile aynı çizgide olduğundan, yasal otoritelerin kuruluşunuza olan güvenin artmasını.
• Ürün/hizmet sağlanan kuruluşların güvenini kazanmayı.
• Kuruluşun bütünsel imajının artmasını.
NASIL
NMT, kurumlarda ISO 28000 Tedarik Zinciri Yönetim Sistemi standardının geliştirilmesi ve uluslararası standartlara uygun seviyeye ulaştırılması için 4 aşamalı bir süreçte danışmanlık hizmeti vermektedir.
1. Aşama: Tedarik Zinciri Durum Analizi: Mevcut sistemin ve iyileştirme gerekliliklerinin tespiti amacı ile aşağıdaki çalışmaları yürütülerek kapsamlı bir rapor hazırlanır.
• ISO 28000 Tedarik Zinciri Yönetim sistemi Standart gereklilikleri doğrultusunda kurum iş süreçlerinin ve mevzuat gereksinimlerinin incelenmesi ve kurumu ilgilendiren yasal gerekliliklerin ve alınması gereken izinlerin belirlenmesi.
• Proses bazında tehlikelerin incelenerek, yine proses bazında yapılacak iyileştirmelerin önerilmesi.
• Organizasyon Sistemi, Sorumluluk ve Yetki düzenlemesi konularında yapılması gerekenlerin ve mevcut sistem organizasyon yapısı ile ilgili iyileştirmelerin tespit edilmesi,
• ISO 28000 Tedarik Zinciri Yönetim Sistemi gereği hazırlanması gereken dokümanların belirlenmesi,
• Önerilerimizin hazırlanması,
• Uygulama planını içeren raporun hazırlanması.
2. Aşama: Eğitimler - NMT, kurum bünyesinde ortak algıda bir tedarik zinciri bilinci yaratmak, sistemin kuruluşuna katılımlarını sağlamak ve Sistemin kurulması ve uygulamaya alınması amacıyla temel eğitimleri kurum kültürüne ve ihtiyaçlarına uygun olarak kuruma özel örnekler ile yeniden tasarlayarak verir.
3. Aşama: Sistem Kurulumu: Durum Analizi ve eğitim sonrasında sistemin kurulması süreci, danışmaların kurumu ziyaretleri sırasında yapılacak toplantılarla yürütülür. Sistem ve kuruma özgü gereklilikleri doğrultusunda hazırlanması gereken süreç haritaları, prosedürler, kontrol, acil durum planları ve talimatlar, NMT proje danışmanı liderliğinde oluşturulacak olan proje grubu ile tüm süreçlerin iyileştirilmesi hedeflenerek gözden geçirilip hazırlanacaktır. NMT danışmalık hizmeti mail üzerinden yapılmaz. Sistemin uygulamada takibi bu aşamanın bir parçasıdır.
4. Aşama: Son Denetim ve Değerlendirme: Kurumun kendi yürüteceği iç denetimlerin tamamlanmasını takiben, proje danışmanı haricinde, yine bir NMT bir danışmanı tarafından uygulamaya geçmiş olan sistem belgelendirme denetimine benzeyen bir son denetim ile gözden geçirilir. Eksiklikler ve iyileştirilmesi gereken noktalar raporlanır. Tüm NMT danışmanları aynı zamanda IRCA kayıtlı denetçilerdir.
SONUÇ
ISO 28000 danışmanlık projesi sonucunda, kurum bünyesinde ISO 28000 Tedarik Zinciri Yönetim Sistemi herkesin katılımı ile kurularak, performans ölçümü ve iyileştirilmesine başlanarak, sistem belgelendirilmeye hazır hale getirilecektir. Riskler kontrol altına alınarak, uygunluğunun sürekliliği sağlanacak, verilecek eğitimler süresince çalışanlara sistemin mantığı tüm yönleriyle anlatılarak çalışanlarda temel farkındalık yaratılacaktır.
